Harap majora „Hubala” w opoczyńskim Muzeum!

Napisać, że to kolejny muzealny eksponat tygodnia to zdecydowanie za mało. Jest to z pewnością historycznie najcenniejszy lub co najmniej jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Regionalnego w Opocznie. Oryginalny harap majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, bo o nim mowa, trafił do naszych zbiorów wczoraj (6 lutego) jako dar Pana Marcina Madeja, bezpośredniego spadkobiercy bogatej kolekcji zmarłego w ubiegłym roku Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego płk. Mariana Zacha. Pułkownik praktycznie całe swoje życie poświęcił dokumentowaniu historii „Hubala” i jego Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego, zwłaszcza na Ziemi Opoczyńskiej. To właśnie dzięki jego pasji, kilkadziesiąt lat temu udało się harap uratować od zniszczenia. Przez ostatnie dekady ta wyjątkowa pamiątka po majorze „Hubalu” stanowiła ozdobę kolekcji Mariana Zacha.

Równie pasjonująca jest historia hubalowego harapu. Zgodnie z opowieścią pułkownika, harap miał być prezentem, który żołnierze Oddziału Wydzielonego wręczyli swojemu dowódcy podczas słynnej Wigilii spędzonej w leśniczówce Bielawy w 1939 r. Przedmiot nie służył jednak „Hubalowi” zbyt długo. Dość szybko uległ niefortunnemu uszkodzeniu. Jeśli wierzyć przekazowi Melchiora Wańkowicza, stało się to w Hucisku, podczas wymierzania kary niemieckiemu kolaborantowi. Przy jednym z ciosów pękła sarnia noga pełniąca rolę uchwytu. Po tym wydarzeniu, przy nadarzającej się okoliczności harap został ukryty na strychu wspomnianej leśniczówki Bielawy koło Poświętnego.

Sam harap został misternie wykonany z rzemiennej plecionki zakończonej kulką, osadzonej na fragmencie odpowiednio wypreparowanej sarniej nogi. Miejsce połączenia rzemienia z kopytkiem, dzięki ozdobnym skórzanym uszom, zostało ustylizowane na kształt zwierzęcej głowy. Całość ma 76,5 cm długości. Po dziś dzień doskonale widoczne jest wspomniane pęknięcie sarniej nóżki. Skórzany trok przewleczony w miejscu uszkodzenia jest współczesną repliką.

 

Trzeba podkreślić, że harap jest jedną z zaledwie kilku oryginalnych, osobistych pamiątek po Henryku Dobrzańskim „Hubalu”, które przetrwały do naszych czasów. Do końca marca 2023 r. można oglądać go na wystawie czasowej „Hubalowymi śladami po Ziemi Opoczyńskiej w malarstwie i słowie Elżbiety Dudy i Jacka Lombarskiego”. Później stanie się wyjątkową ozdobą stałej ekspozycji historycznej Muzeum w Opocznie.

 

Wiktor Pietrzyk – kustosz Muzeum Regionalnego w Opocznie